Interview: Marc Raabe over het ontdekken van je tweede ik

Eerder dit jaar verscheen bij A.W. Bruna Uitgevers de thriller Sleutel 17 van Marc Raabe. Lilian was na het lezen nieuwsgierig geworden naar deze Duitse auteur, dus stelden we hem via de mail een aantal vragen.

Wie is Marc Raabe? Zou je je willen voorstellen? Hoe zou je beste vriend je omschrijven?
Hoe mijn beste vriend mij zou omschrijven kan ik niet zeggen, maar als ik mezelf voorstel, dan hou ik het simpel: ik houd al van jongs af aan van spannende verhalen en nu probeer ik ze zelf te bedenken.

Je bent pas gestopt met je productiebedrijf. Was dit moeilijk voor je? Heb je dit besluit genomen zodat je je meer op het schrijven kunt richten?
Dat was inderdaad niet makkelijk. Ik heb mijn bedrijf achttien jaar geleden opgericht en nooit iets anders gedaan. Op het laatst hadden we 100 werknemers. Het bedrijf is altijd een deel van mij geweest. Toen ik 40 werd, ontdekte ik de auteur in mijzelf, mijn ‘tweede ik’ en ik wilde me daar volledig op concentreren. Schrijven is iets geweldigs en het geeft me een mate van vrijheid die ik bij televisie niet had. En hoe moeilijk het ook was, zo makkelijk voelt het nu.

Je hebt een aantal standalones geschreven voordat je aan de serie rondom Tom Babylon begon. Waarom besloot je een serie te gaan schrijven? Of is dat juist iets wat je altijd al hebt willen doen?
Ik ben zelf dol op series omdat series zo heerlijk complex kunnen zijn. Anders als in een standalone, kun je in een serie een hele wereld creëren waarin je steeds nieuwe dingen kunt ontdekken. Alles wat er over Tom Babylon en zijn familie te vertellen is, en ook over Sita Johanns, Bene of Morten, dat had nooit allemaal in een standalone gepast. Door het schrijven van een serie heb ik de mogelijkheid om in elk deel dieper op het persoonlijke leven van mijn personages in te gaan. En wanneer je denkt dat je alles weet, dan gebeurt er iets waardoor je je realiseert dat het anders is dan je had gedacht. Deze diepgang is wat mij betreft precies wat kenmerkend is voor een serie.

In Sleutel 17 schrijf je: Een boek schrijven is op de beste momenten hemels. Wat als de momenten niet hemels zijn? Wat is schrijven voor jou op zulke momenten en hoe ervaar je dat?
Tijdens de beste momenten is schrijven net als vliegen. Ik heb dan de vrijheid om alles te doen wat ik wil. De keerzijde is dan wel dat je moet afmaken waar je aan begint. En dat is niet altijd makkelijk. Het is een beetje als ‘van de geesten die ik opgeroepen heb, kom ik niet meer af’, in Goethes Tovenaarsleerling. Dat zijn de momenten waarbij je een soort creatieve boekhouder van je eigen fantasie wordt. Soms krijg ik een soort fantoompijnen als ik voel dat het verhaal me ontglipt. Een boek schrijven is soms net een huwelijk. Bij de goede tijden horen ook de slechte tijden, dat is de prijs en als je niet bereid bent die te betalen, dan moet je niet gaan schrijven. Maar het mooie is, dat je altijd een beetje gegroeid bent als je door die moeilijke momenten heen komt.

Zijn er elementen in je boek gebaseerd op waarheid? Zo ja, welke zijn dat dan?
Het grootste deel van mijn serie speelt zich af in het heden en is fictie. Maar de historische achtergrond van de geschiedenis van Berlijn en Duitsland is mijn kader. De verdeling in West en Oost, de DDR en de staatsveiligheid als duister hoofdstuk, de Muur en ook de val van de Muur. In deel drie van de serie kom ik het dichtst bij deze gebeurtenissen. Een van de scenes speelt zich af tijdens de val van de Muur. Maar het worden geen geschiedenislessen, ik ben meer geïnteresseerd in wat er met mensen gebeurt. Wie doet wie iets aan – en waarom.

In Sleutel 17 wissel je tussen verleden en heden. Voor de lezer is dat heel verhelderend en daardoor leer je de personages beter kennen. Werkt dat voor jou als schrijver ook zo?
Dat is precies hoe het is. Als ik schrijf, bedenk ik de personages van twee kanten. Vanuit hun verleden, meestal hun kindertijd en in hun heden, meestal hun volwassen leven. Ik vind het gedrag van mensen op het eerste gezicht vaak moeilijk te begrijpen. Maar als ik weet hoe iemand is opgegroeid, welke beslissingen hij onderweg heeft moeten nemen en hoe zijn ouders waren en wat zijn zwakke plekken zijn, dan verklaart iemand zich vaak als vanzelf.

Deel twee in deze serie, Kamer 19, komt begin 2022 uit. Kun je een tipje van de sluier oplichten?
In Kamer 19 moet Tom zich afvragen of hij een geest tegenkomt. De vraag wat er met zijn zus is gebeurd, laat hem niet los. Het onderzoek naar een werkelijk brute misdaad begint op het grootste publieksfestival ter wereld, de Berlinale en reikt tot diep in het verleden.

Heb je al bepaald uit hoeveel delen de serie met Tom Babylon zal bestaan of zie je wel waar het schip strandt?
Het worden vier delen. Momenteel ben ik al met het vierde deel bezig.

Komt er nog een standalone?
Ik denk dat ik na Tom Babylon nog een serie ga schrijven.

Heb je enig idee of je eerdere boeken ook nog in het Nederlands zullen verschijnen?
Oh, het eerste boek is al verschenen in Nederland, Kerf. Wie de andere twee boeken ook graag wil lezen, kan het in het Engels proberen: The shock en Homesick.

Heb je vaste gewoonten als het op schrijven aankomt? Harde muziek of juist absolute stilte? Altijd een kop koffie binnen handbereik?
Espresso is onmisbaar en muziek is een no-go. Ik heb het een paar keer geprobeerd maar toen gingen het verhaal en mijn personages op de muziek dansen en niet op het fluitje van de auteur. Met andere woorden: ik heb stilte nodig om mijn personages te horen denken en spreken.

Plot je alles van tevoren voordat je het opschrijft of laat je je leiden door je personages?
Dat laatste. Ik weet wie mijn personages zijn en het verhaal komt op gang wanneer ze elkaar tegenkomen. Ik plot niet graag vooruit omdat ik me graag door het verhaal laat verrassen. Die momenten hebben een speciale energie voor mij. 

Als je klaar bent met een boek, kun je het verhaal dan makkelijk loslaten of moet je even afstand nemen voordat je met een nieuw verhaal kunt beginnen?
Ja, daar heb ik niets aan toe te voegen.

Als je een boek zou schrijven dat totaal buiten je comfortzone ligt, wat voor boek zou dat zijn?
Een liefdesverhaal tussen een lippenstift en een gum misschien. ‘s Nachts bij een bushalte in New York met wolkenkrabbers gemaakt van stapels boeken op een bureau…

Wat motiveert je om te schrijven? Wat houdt je aan de gang?
Het leven. Gezien door de ogen van vele zeer verschillende mensen. Een klein meisje, een oude man die zijn daden betreurt, een moordenaar, een doorgedraaide tiener. Het heeft iets magisch om mezelf te kunnen veranderen in wie ik wil.

Zit je wel eens vast in een verhaal? Wat doe je dan?
Dat gebeurt altijd weer. Meestal probeer ik dan een of twee dagen afstand te nemen en dan vraag ik mezelf af wat de makkelijkste oplossing zou zijn. En de domste en de meest gekke. Meestal is de oplossing dan iets wat daar tussenin ligt.

Is er iets waar je niet over zou schrijven?
Voetverzorging en ornithologie. Beide zijn zeker belangrijk maar daarvoor zou ik geen inspiratie krijgen.

Wat is het laatste boek wat je gelezen hebt? Is je smaak wat betreft boeken veranderd in de afgelopen tien jaar?Momenteel lees ik het nieuwe boek van Paula Hawkins, Een langzaam smeulend vuur. Het begin heeft al een heerlijke wending.

Over mijn smaak qua boeken in de afgelopen tien jaar kan ik niet echt iets zeggen, wat dat betreft heb ik te weinig gelezen en te veel geschreven.

Is er een boek waarvan je denkt…’verdorie, had ik dat maar geschreven’?
De thrillerserie rondom psycholoog Joe O’Loughlin van Michael Robotham – dat personage vind ik echt geweldig.

Zou je overwegen een boek te schrijven met een andere auteur? Zo ja, wie zou dat zijn en waarom?
Ik zou me kunnen voorstellen om samen met mijn vrouw een boek te schrijven. Zij is psychologe, een hele goede overigens. We zouden beslist een goede krimi kunnen bedenken. Maar wellicht zou het uitlopen op relatietherapie 😉

Als je onder het genot van een drankje een gesprek zou kunnen voeren met iemand die je bewondert (dood of levend), wie zou dat zijn en waarom?
Een rondje met Oscar Wilde, Edgar Allen Poe en Stephen King zou ik zeker niet afslaan. Die zijn alle drie zo uniek.

Wat doe je als je niet schrijft?
Ik wandel graag met mijn vrouw en onze hond op het strand en in de duinen van Noord-Holland, in weer en wind. En daarna bij de open haard. We hebben daar een vakantiehuis, ons tweede thuis. En mocht ik me vervelen … ook daar heb ik een bureau.

Auteur
Marc Raabe (Keulen, 1968) is een Duitse auteur en tevens redacteur, grafisch ontwerper en manager van zijn eigen filmproductiebedrijf. Op de middelbare school zette hij samen met een vriend een filmproductiebedrijf op, school en examens waren secundair. Daarna wilde hij naar de Hogeschool voor film en televisie in München, maar werd niet aangenomen. Met dezelfde schoolvriend startte hij in 1990 zijn eigen filmproductiebedrijf: ’24/25 TV Film Productions GmbH’.

Zijn debuut Kerf (Schnitt, 2012) is een zeer filmisch beschreven psychologische thriller. De media spraken over een verbluffend en met absolute precisie geschreven debuut. Daarna verscheen van Raabes hand in hetzelfde genre: Der Schock (2013), dat werd genomineerd voor de Leserpreis 2013 voor beste boek. In 2015 volgde zijn derde thriller: Heimweh (2015). 

Na deze standalones begon Raabe aan een serie. Hij creëerde de personages Tom Babylon (rechercheur) en Sita Johanns (psychologe). In Duitsland verschenen tot nog toe drie boeken, het eerste dateert van 2018. 

Lees ook de recensie van Sleutel 17 van Lilian