Interview: Cilla & Rolf Börjlind over Bevroren Goud

Wij stelden Cilla & Rolf Börjlind een aantal vragen via de mail over hun nieuwe thriller Bevroren goud (Fruset Guld) dat onlangs bij A.W. Bruna Uitgevers verscheen.

Hoi Cilla en Rolf. Leuk dat jullie mee willen werken aan een interview voor onze website Thrillers & More. Jullie boeken worden door ons altijd met heel veel plezier gelezen en wachten op een volgend deel met Olivia en Tom duurt lang. We hopen dat alles goed gaat met jullie in deze rare tijd. Alvast heel erg bedankt voor jullie tijd.

Om te beginnen, wie zijn Cilla en Rolf Börjlind en wat moeten wij echt van jullie weten? En wat mogen we eigenlijk niet van jullie weten?

We zijn al sinds 1990 een stel; het begon met onze samenwerking voor een humoristisch/satirisch tv-programma. Rolf schrijft al zijn hele leven; scripts, poëzie, theaterstukken, songteksten, enzovoort. Ik (Cilla) werkte bij de afdeling drama van Sveriges Television [red.: SVT, de nationale publieke omroep van Zweden] toen we elkaar ontmoetten, en daar heb ik in de loop der jaren verschillende rollen vervuld. Ik schreef mijn eerste script toen ik daar nog werkte. In 1996 begonnen we officieel samen scripts te schrijven en sindsdien is het nooit meer anders geweest. In 2011 begonnen we ook met het schrijven van boeken.

In 1994 werd onze dochter Molly geboren. Zij is nu volwassen en vorig jaar schreef ze speciaal voor de audioboekenmarkt samen met Rolf een boek, dat ook in Nederland zal verschijnen.

We wonen in een 110 jaar oud huis buiten Stockholm, zijn gepassioneerde forelvissers en half manische paddenstoelenplukkers – we brengen veel tijd door in het bos. We houden van reizen en hebben dat door de jaren heen veel gedaan. Cilla’s grootste hobby is tuinieren, voor Rolf is dat kruiswoordraadsels. En er is zat dat we jullie liever niet vertellen! ?

Wat deed jullie besluiten om een serie te schrijven over Olivia en Tom? Zijn zij gebaseerd op mensen die jullie kennen? Of misschien op jullie zelf?

Toen we begonnen, wisten we dat we geen gewone groep politieagenten wilden die op een bureau werkten. We hadden al zoveel verhalen met dat scenario geschreven, in de vorm van 26 scripts voor de (Martin) Beck-films. Wat wij wilden was een groep unieke personages, die verschillend waren qua leeftijd, geslacht en sociale status.

In het eerste boek zit Olivia bij de politieacademie en is Tom Stilton een dakloze voormalige politieagent. Zij is jong en ongeschonden, hij is ouder en zit op zijn dieptepunt. We hebben ook een briljante oudere vrouw toegevoegd, Mette Olsäter, de enige die vanaf het begin als rechercheur werkt. Ze betrekt Abbas el-Fassi dikwijls bij haar zaken, een Fransman met Marokkaanse wortels, die een criminele achtergrond heeft en messenwerper was bij het circus maar nu als croupier in Stockholm werkt.

We beschouwen die vier als de hoofdgroep, maar er zijn meer personages die we in de boeken laten opdraven, zoals Minken, een verklikker – hoewel hij zichzelf liever informant noemt. Hij is een drugsverslaafde mythomaan [red.: pathologisch leugenaar] die ongetwijfeld te veel zelfvertrouwen heeft, maar ook een groot hart. Hij werd bedacht als een soort komisch personage voor de afleiding, maar is meer geworden dan alleen dat personage uit die eerste twee boeken. Dat kwam deels door de Zweedse acteur die hem in de tv-serie speelde, Johan Widerberg. Hij deed het zo goed dat hij ons inspireerde om hem vaker te gaan gebruiken.

Al onze personages komen uit onze eigen fantasie, maar natuurlijk hebben we onze eigen karaktertrekken en achtergronden, en die van de mensen om ons heen gebruikt. We noemen geen namen. ?

Waar speelt Bevroren goud zich af en waarom juist daar?

Bevroren goud speelt zich af in de bergen van het noorden van Zweden, in Stockholm, en ook in Banjul in Gambia. We wisten vanaf het begin dat dit boek zich ging afspelen in de bergen van Arjeplog, omdat we daar vrijwel iedere zomer naartoe gaan om te vissen in het visserskamp dat we in het boek beschrijven. We kennen en houden van het landschap en de wildernis daar. Het Gambia-gedeelte kwam door een tv-programma dat we zagen over hoe vaak verschillende soorten afval vanuit Europa in diverse Afrikaanse landen terechtkomen.

Wanneer besloten jullie om je, naast het schrijven van scenario’s, ook te wagen aan het schrijven van boeken?

We hebben daar jarenlang over nagedacht en over gepraat, maar we konden de tijd er niet echt voor vinden, omdat we al continu voor de televisie schreven. Nadat we een serie hadden afgerond die gebaseerd was op de boeken van een andere auteur (Arne Dahl), vonden we dat de tijd rijp was. Als we een nieuwe serie zouden schrijven, dan zou die gebaseerd zijn op onze eigen boeken. Daarom begonnen we in 2011 met het schrijven van Springvloed.

Wat vinden jullie elkaars sterkste schrijfkwaliteiten?

Rolf is altijd al de snellere schrijver. Hij heeft gevoel voor het schrijven van spannende teksten waardoor je steeds maar door wil lezen, en zijn taalgebruik vind ik prachtig. Hij heeft ook het talent om aparte personages te creëren met hun eigen, speciale taal[gebruik].

Cilla is erg zorgvuldig met schrijven, alles wat ze schrijft is echt goed. Ze heeft een geweldig gevoel voor humor en is erg goed in het schrijven van dialoog. Ze is ook de ideale eerste lezer, die je van intelligent commentaar voorziet.

Hebben jullie nog plannen om een andere serie of bijvoorbeeld een standalone te gaan schrijven?

Ja, misschien. Voorlopig concentreren we ons op Rönning en Stilston. (Zie onderstaand antwoord)

Waarom vinden jullie het belangrijk om maatschappelijke problemen in jullie thrillers te verwerken? Zouden jullie ook iets kunnen met COVID-19 als onderwerp voor een boek?

Het is belangrijk voor ons omdat we onze inspiratie en brandstof halen uit sociaal onrecht, dingen in de samenleving die ons van raken. Aangezien onze boeken plaatsvinden in de tijd waarin we ze schrijven, is het vanzelfsprekend om erin te verwerken wat op dat moment speelt. Het volgende boek zal sowieso op een of andere manier het onderwerp COVID-19 bevatten, dat is nu jammer genoeg onze realiteit, maar het zal niet het hoofdthema worden.

Hoe ziet jullie schrijfproces eruit? Schrijft Cilla de vrouwelijke personages en Rolf de mannelijke, of is dit gemengd? Schrijven jullie om en om een hoofdstuk? Ligt de plot van tevoren al helemaal vast? Zijn jullie het weleens helemaal met elkaar oneens over waar een verhaal naartoe gaat? Vertel, hoe gaan jullie te werk?

We beginnen ermee het verhaal van begin tot eind op te zetten. Daar komt veel praten, wandelen, en het opschrijven van grote stukken van het verhaal bij kijken. Het plot wordt goed uitgewerkt voordat we daadwerkelijk beginnen met schrijven; omdat we het met z’n tweeën schrijven, vinden wij dat het op die manier moet. Daarna verdelen we het in korte scènes, zonder dialoog, en vervolgens schrijven we wat scriptschrijvers een ‘treatment’ noemen [red: een samenvatting van het verhaal, met actie, spaarzame dialoog; werkt als een soort routekaart]. Daarna hangen we alle scènes op aan een grote muur in onze studeerkamer en kiezen we allebei de scènes of hoofdstukken die we het liefst willen schrijven. Soms kiezen we ervoor een van onze personages te volgen, maar het is niet nodig dat Rolf de mannelijke personages schrijft en Cilla de vrouwelijke. Het verschilt en hangt ervan af. Vervolgens lezen en herschrijven we elkaars scènes. Uiteindelijk gaan we zo twee keer het hele manuscript door, vanaf het begin. We zijn het heel zelden niet met elkaar eens, al hebben we soms lange discussies over hoe het verhaal zich ontwikkelt, waarbij we elkaar proberen te inspireren tot het best mogelijke resultaat.

Hebben jullie zelf besloten om de boeken met Olivia en Tom te verfilmen, of hoe is dit tot stand gekomen?
Wat vinden jullie tot op heden van het resultaat van de serie? Worden alle delen verfilmd? Zo ja, wanneer kunnen we het volgende deel verwachten?

De productiemaatschappij waar we al vele jaren mee werkten, had de filmrechten al gekocht voor we het eerste boek geschreven hadden. Dus toen we klaar waren met het derde boek, begonnen we met het schrijven van de scripts voor het eerste boek. Tot dusver zijn er twee boeken verfilmd. We weten op dit moment nog niet of er meer zullen volgen. Er zijn zoveel mensen en geld in de televisie- en filmindustrie bij betrokken. We gaan het afwachten en ondertussen concentreren we ons op het schrijven van boeken. Dat is veel leuker.

Hebben jullie de hoofdrolspelers zelf gecast? Was dit moeilijk, of wisten jullie al gelijk wie jullie graag in de hoofdrollen zouden willen zien?

Ja, samen met de regisseurs en de producent hebben we allebei aan het castinggedeelte meegewerkt. En het is geworden zoals we (allemaal) wilden.

Welk van de boeken die jullie geschreven hebben is jullie het meest dierbaar? Waarom juist dat boek?

Het vierde boek, Wiegelied, betekent veel voor ons.

Kunnen jullie werk en privé goed gescheiden houden?

Ja, hoor. Als we alleen zijn en midden in het schrijfproces zitten loopt alles door elkaar, maar zo is het al ongeveer sinds we elkaar ontmoetten, dus het is voor ons een manier van leven geworden. En tussen de boeken en scripts door nemen we een lange zomervakantie waarbij we helemaal niet over het werk praten.

Ik heb Rolf al 2x mogen ontmoeten en Cilla 1x, jullie beiden bij de promotie van Springvloed bij de uitgeverij en Rolf bij de première van de tv-serie in Utrecht. Wat vinden jullie van Nederland? Wat vinden jullie het leukst aan ons landje? Kunnen we jullie nog eens verwachten?

Bij mij (Cilla) heeft Nederland een speciaal plekje in mijn hart, omdat het mijn eerste buitenlandse reisbestemming was als kind. Ons gezin ging er met de auto heen en reisde zo rond. Ik heb nog steeds een typisch Nederlandse pop die mijn ouders voor me kochten. We zijn samen al een aantal keer in Amsterdam geweest en houden van die stad. Elke keer dat we er zijn voelen we ons zo welkom. We hebben er zoveel aardige mensen ontmoet; onze uitgevers, boekverkopers en, natuurlijk niet te vergeten, onze lezers.

Wanneer er mensen zijn die jullie boeken nog niet kennen (die mensen weten niet wat ze missen ?), waarom zouden ze jullie boeken moeten gaan lezen? Moeten ze bij deel 1 beginnen?

Het hoeft natuurlijk niet, maar we raden sterk aan om te beginnen bij het begin, om je in onze wereld te kunnen verdiepen. We denken dat je zo het beste kennis kan maken met de personages en hun door de jaren en avonturen heen kan volgen.

Zouden jullie ooit het schrijven van een boek in een ander genre overwegen, naast thrillers? Een young adult, bijvoorbeeld?

Ja, wellicht in de toekomst. We hebben nog wel een paar verhalen die we willen vertellen. Het liefst een sterk verhaal over mensen die leven aan de rand van de samenleving. Of misschien een historische roman. We zullen zien. Op dit moment richten we ons nog een paar boeken op Olivia Rönning en Tom Stilton.

Hoe ervaren jullie de Corona-crisis? Zijn er veel dingen veranderd voor jullie? Hebben jullie het nu drukker, of juist rustiger?

Om eerlijk te zijn is er niet veel veranderd. Net als voorheen wonen we nu in ons zomerhuis op de scherenkust van Stockholm, wat we elke zomer doen. Het verschil is dat we er dit keer al in maart heen zijn gegaan en dat ons sociale leven een stuk beperkter is. Dat is verdrietig, maar we zijn het gewend om ons af te zonderen wanneer we werken, dus tot dusver hebben we nog niet veel geleden. Het gaat zeker moeilijker worden wanneer de winter en het donker komen. Rolf zit vanwege zijn leeftijd in een risicogroep, dus we zijn nog steeds erg voorzichtig. Maar ondanks COVID hebben we een mooie zomer gehad. Rolf is begonnen aan het schrijven van zijn memoires en ik werk vooral in de tuin. Nu zijn we langzaamaan begonnen met het volgende boek in de serie over Rönning en Stilton.