Als Amanda en ik vanaf het Centraal Station in Amsterdam naar het Ambassade hotel lopen voor ons interview met Lisa Gardner, houden we ons niet alleen bezig 
met ‘hebben we wel genoeg vragen? Of misschien juist te veel?’, maar eigenlijk vooral met ‘wat zullen we voor haar meenemen?’. Onderweg naar het hotel komen we nogal wat winkels tegen (tsja, Amsterdam) en uiteindelijk nemen we paaseitjes mee. Vijftig stuks om precies te zijn en ze hebben allemaal een andere smaak. Een schot in de roos blijkt, want: ‘I am what we call in the US a complete chocoholic, so you’ve picked well!’. Lisa is net een half uurtje in het hotel na een lange vlucht. Tijd om bij te komen is er niet bij, meteen aan het werk!
Lisa praat makkelijk en graag en na wat koetjes en kalfjes komen luisterboeken ter sprake en Lisa zegt dat die enorm populair beginnen te worden in Amerika. ‘Niks voor mij’, zeg ik (Miriam), ‘ik ben te snel afgeleid’. ‘Ik heb het liefst gewoon een papieren boek vast’, zegt Lisa. ‘Lezen is iets tastbaars, de geur van de bladzijden bijvoorbeeld, dat hoort er voor mij echt bij. Als ik reis, heb ik mijn e-reader bij me, omdat dat praktisch is, maar eigenlijk weet je niet eens hoe het boek er daadwerkelijk uit ziet. Je ziet het namelijk niet echt. I like the book experience’.
‘Een van de leukste dingen van het schrijven is dat ik veel boeken toegestuurd krijg, vaak omdat ze dan een quote van mij op de cover willen. Ik heb er nu vijf meegenomen, waarvan ik er inmiddels drie gelezen heb. Ik ben gaan schrijven omdat het voor mij het leukste is wat er is, omdat ik zelf enorm van lezen hou. And now they give you free stuff haha!’. Op de vraag welke boeken ze bij zich heeft, antwoordt ze dat ze onder andere de nieuwe van James Patterson mee heeft genomen, The 18th Abduction. ‘Ze willen een quote van mij op de cover. Dat snap ik alleen niet zo, want hij is een veel grotere auteur dan dat ik ben, maar het kan zijn dat hij gewoon een quote van een vrouw op de cover wil hebben.
En nu lees ik…ehm…zie je, daar ga ik al…het is een e-pub en dan ‘zie’ ik het niet voor me, maar het is wel een goede thriller, alleen kan ik nu niet op de titel komen. En dan heb ik ook nog een young adult bij me, eentje die nu ook op Netflix te zien is, To all the boys I’ve loved before. Die vond ik heel leuk om te lezen. Ik heb een dochter van zestien en die houdt normaal gesproken van stoere heldinnen of een dystopisch verhaal, maar ook zij vond dit een heel fijn boek.’
‘Het leukste van lezen vind ik, en dat is iets wat jullie als bloggers wel zullen begrijpen, is het erover praten. Heel vaak lees ik dan ook een boek dat mijn dochter ook gelezen heeft of aan het lezen is, zodat we erover kunnen praten en dat vind ik echt geweldig. En ze heeft nu ook de leeftijd dat ze thrillers gaat lezen. Uitgevers sturen haar nu ook boeken haha, omdat ze weten dat als zij het een goed boek vindt, zij het boek weer aan mij doorgeeft. Maar dat is wel goed, op deze manier houden we het uitgavenpatroon wat boeken betreft een beetje binnen de perken, anders is het niet te doen!’
Wat vinden haar vrienden en familie ervan dat ze, fictief weliswaar, mensen op de meest gruwelijke manieren ombrengt? ‘It brings a healthy amount of respect in a relationship’, zegt ze met een hele dikke knipoog erbij ?
Een vraag die we eigenlijk altijd stellen als we een auteur spreken is ‘hoe zou je beste vriend(in) je omschrijven?’.
‘Oh’, zegt Lisa, ‘hm. Ik heb net een week met haar gewandeld…hm…dat ik na een week wandelen niet meer zo fris ben hahaha. Ik denk dat ze zou zeggen dat ik goed kan luisteren, dat ik avontuurlijk ben en dat je goed bij me kunt uithuilen.’
Ben je als schrijver veranderd na zoveel boeken? ‘Oh heel erg ja’, zegt ze meteen. ‘Wat hetzelfde is gebleven is dat ik mijn boeken over het algemeen baseer op dingen die echt gebeurd zijn. Zoek naar mij is gebaseerd op kwesties die een aantal keer per jaar voorkomen in Amerika. De meest recente was zo’n zes maanden geleden toen beide ouders 911 belden toen ze werden neergeschoten en hun dochter verdween. Ze hebben haar nog niet zo heel lang geleden gevonden en ze leeft gelukkig nog, ze wist zichzelf te bevrijden. Het was een complot binnen de familie om die dochter te ontvoeren en dat zie je steeds meer gebeuren. Het gaat bijna altijd om tienermeisjes. De ene keer gaat het om drugs, een fout vriendje, waardoor het misgaat, maar de andere keer is het meisje het doelwit en wordt de familie vermoord om haar te kunnen pakken. En dat intrigeert me dan. Hoe pak je zoiets aan qua onderzoek? Hoe begin je? Ik heb zelf een tienerdochter, dus ik schrijf over hetgeen waar ik me druk om maak, waar ik me zorgen om maak.
En ik vind het leuk wanneer je juist niet het antwoord weet in een bepaalde situatie, daarin ben ik als schrijver echt veranderd. Toen ik net begon met schrijven en ik eigenlijk niet echt goed wist waar ik mee bezig was, plotte ik alles en in die boeken is het ook niet zo moeilijk om erachter te komen wie het gedaan heeft. Voor Zoek naar mij had ik geen idee. Ik heb met de politie samengewerkt om met de juiste puzzel te komen. Ik ben op zoek gegaan naar het perfecte huis in Boston, zodat ik het goed kon beschrijven (de politie had heel specifieke vragen over ingangen, uitgangen, zoveel details). Ik ben drie maanden bezig geweest om de perfecte plaats delict te bedenken en te omschrijven. Maar het hoe en waarom…ik had geen idee nog, had nog helemaal geen antwoorden. Ik wist wel waarover ik wilde schrijven: verslaving, een moeder die haar kinderen kwijtraakt, maar ik wilde wel een moeder die dusdanig sympathiek was zodat men het haar zou gunnen als ze haar kinderen weer terug zou krijgen. Als je begint met iets vreselijks als de moord op een gezin, dan moet je wel doorpakken en ervoor zorgen dat de lezer iets voelt bij het feit dat dat gezin is omgekomen. Je moet een lezer wel weten te raken. Ik ben met geweldige pleeggezinnen in aanraking gekomen (in het boek heb ik die aan Manny gegeven haha). Er is een tekort aan pleeggezinnen, mede door verslavingen zijn er vijf keer zoveel pleeggezinnen nodig om kinderen te plaatsen. Een onderwerp waar ik iets mee wilde doen, maar ik wist niet welke kant het op zou gaan.’ Dat houdt het voor jezelf ook interessant natuurlijk.
‘Ja zeker’, zegt ze, ‘en wat ik ook interessant vond, was hoe we naar tieners kijken. Ik bedoel, we vinden wel soms dat ze echt ‘evil’ zijn maar ze hebben ook hun leuke momenten en dan houden we weer van ze. Maar ik had het daar over met de politie. Als er iets is met een kind onder de 18, dan gaat er meteen een AmberAlert uit, want je weet gewoon niet wat er gebeurd is. Als het om een zesjarige gaat, dan krijg je serieuze informatie, serieuze telefoontjes, maar als het om een zeventienjarige gaat, dan gaan mensen al snel denken ‘hm, drugs? Bendes?’. Je weet het met tieners ook gewoon niet.
Maar ik leer ook altijd weer. Ik werk samen met een humanitaire stichting en tijdens een inzamelingsactie was er een stel dat wilde dat hun honden een rol zouden krijgen in het verhaal, dus ik ging daarmee weer terug naar de politie. Het is als schrijver not done om een hond te doden in een boek, je wordt met de grond gelijk gemaakt als je dat doet, dus dat kon absoluut niet (en ik ben dol op honden, dus ik zou dat sowieso niet kunnen). Dus die honden moesten vermist raken, net als het tienermeisje. Volgens de politie was dat perfect, want iedereen geeft om honden en als ze op zoek zouden gaan naar een tienermeisje, zouden ze juist foto’s vrijgeven van die honden. Het zegt ook wel weer iets over hoe we naar tieners kijken. Maar dat vond ik juist wel goed, want alles blijft dus in het midden. Roxy’s leeftijd maakt dat je als lezer zou kunnen geloven dat ze gevaarlijk is gezien haar leeftijd of juist niet, ook gezien haar leeftijd. Je kunt alle kanten op.’
Lisa vertelt dat ze zelf niet zo goed weet hoeveel boeken ze geschreven heeft. ‘Ik tel ze niet, ik schrijf ze’. Hoe moeilijk is het dan om een verhaal los te laten als het klaar is? Of valt dat juist wel mee? ‘Ik herschrijf graag. Ik heb echt een deadline nodig waarop ik een manuscript moet inleveren bij mijn editor. Herschrijven is iets wat elke auteur zou moeten doen, het verhaal wordt er gestroomlijnder en strakker van. Maar op een gegeven moment moet je wel stoppen, want dan maak je het niet meer beter, maar anders en dat is het moment dat je editor zegt, ok, nu is ben je echt klaar.’
Dus je kunt het maar moeilijk loslaten? ‘Ja, eigenlijk wel. Als ik nu wat oudere boeken teruglees (dat doe ik meestal als ik naar het buitenland ga, omdat men daar nog een aantal boeken ‘achterloopt’), dan wil ik ze eigenlijk gewoon weer herschrijven. Niet omdat ik niet tevreden ben met het verhaal, maar het kan altijd strakker of net iets beter gezegd worden.’
(C) The Poisoned Pen Bookstore
In november 2018 hebben we Karen Rose ontmoet en ik zag net op Twitter een foto van jullie samen. Karen noemde jou als een van haar favoriete auteurs en we vroegen haar of ze het ooit zo overwegen om een boek te schrijven met een andere auteur. Haar antwoord was dat ze geen nee zou zeggen als het met jou was. Zou jij dat overwegen? Een boek schrijven met een andere auteur, ongeacht wie?
‘Ik heb net met Karen getourd in Amerika en ze heeft helemaal niks gezegd! Maar ik zou het niet kunnen denk ik. Het schrijfproces voor mij is net een ontdekkingsreis. Als je met iemand samen schrijft, dan moet je een plan van aanpak hebben. In Amerika heb je een tweedeling qua schrijvers (globaal). Aan de ene kant heb je de plotters en aan de andere kant de ‘pantsers’. ‘Dat slaat in het Nederlands ongetwijfeld helemaal nergens op’, zegt ze, ‘pantsers’ komt van ‘by the seat of your pants’, op je gevoel afgaan. Ik ben een echte ‘pantser’. Als je samen met een ander schrijft, dan moet je een echte plotter zijn als je het mij vraagt. Een plotter zal zoiets hebben van ‘hoe kun je nou ergens aan beginnen als je niet weet waar je naartoe gaat’ en daar hebben ze op zich wel een punt. Maar als ‘pantser’ denk ik dan, je hebt alles al helemaal uitgedokterd, wat moet je dan nog doen? Dan is het net alsof je een boekverslag gaat schrijven. Maar er is voor beide manieren wat te zeggen, het is maar net wat het best bij je past. Omdat het voor mij een ontdekkingsreis is, denk ik niet dat het schrijven met iemand anders iets voor mij zou zijn en ‘I don’t think the voices in my head would let me play with others.’
Als we haar vragen wat ze doet als ze vast zit in een verhaal, komt het antwoord snel: ‘Ik wandel. Ik ben een echte wandelaar.’ Ze gaat verder: ‘Ik heb net een week gewandeld met een vriendin in de Azoren voordat ik naar Amsterdam kwam. Het is een soort actieve meditatie, want ik ben totaal niet zen (de stemmen in mijn hoofd draaien soms een beetje door). Lange wandelingen, wandeltochten, dat helpt of lange autoritten. Het risico van het niet hebben van een plan tijdens het schrijven is dat je vast komt te zitten. Ik schrijf nu al 25 jaar en ik geloof niet echt in writers’ block, maar je kunt wel echt vast komen te zitten met je verhaal. Je hebt te maken met deadlines en dan moet je dus uitzoeken wat voor jou het beste werkt. Chocola helpt soms, er zijn absoluut scenes geschreven terwijl ik een enorme ‘sugar rush’ had, zegt ze lachend.
Op je website kun je je opgeven als je vermoord of verminkt wil worden in een van jouw boeken. Waar komt dat vandaan? ‘Oh! Toen ik mijn eerste boek schreef, The perfect husband, was ik een gefrustreerde, overwerkte adviseur in het bedrijfsleven. Ik kreeg mijn manuscript terug van mijn editor met het verzoek het gewelddadiger te maken. Overdag werkte ik en ‘s nachts schreef ik. Overdag brainstormde ik met een eveneens gefrustreerde overwerkte collega over welke managers er op welke manier aan hun eind moesten komen. Dus in mijn eerste boek heb ik een behoorlijk aantal ex-bazen vermoord, dat werkte heel therapeutisch! Maar op een gegeven moment ben je wel door je eigen voorraad slachtoffers heen en toen dacht ik ‘ik gooi het open voor anderen’. En je krijgt zulke leuke reacties! Ik heb eens een man in stukken gehakt en ik had hem een volle haardos gegeven, terwijl hij in het echt kaal was. Vond ie geweldig haha!’
Toen we onderweg waren naar Amsterdam, appte ik met een vriendin in Noorwegen en zij is groot fan en zij laat vragen wat je het leukst vindt aan DD?
‘Ik vind het geweldig hoe zelfverzekerd ze is als het op haar werk aankomt, maar ik vind het helemaal geweldig als ze dan thuis weer een beetje de kluts kwijt is en dat maakt haar menselijk. Dan moet ze ineens switchen. Als workaholic kan ik wel beamen dat het soms makkelijker is om met lijken te werken en stemmen in je hoofd te horen hahaha!’
Welk boek van jezelf is favoriet? Is er een personage dat net even specialer is? Een verhaal dat net even wat meer bijgebleven is?
‘Love you more/Korte metten is voor mij specialer dan de rest. Het was de eerste keer dat ik research deed naar iets waar ik uiteindelijk niet over kon schrijven, waarom moeders hun kinderen vermoorden. Er zijn een aantal grote zaken geweest in de VS, de bekendste misschien wel de Casey Anthony-zaak. Een moeder die terechtstond voor de moord op haar vierjarige en de rechtbank achtte haar onschuldig, maar veel mensen denken nog steeds dat ze het juist wel gedaan heeft. Uiteindelijk kon ik er niet over schrijven, niet op die manier in ieder geval. Uiteindelijk werd het Love You More over Tessa Leoni die ervan beschuldigd werd haar dochter te hebben vermoord. Een soort liefdesbrief aan mijn eigen dochter. Zij vindt het vreselijk hahaha ze zou het liefst willen dat ik normaal was en in haar ogen is dat dan onzichtbaar. Maak je geen zorgen, we hebben een therapiepotje voor haar, het komt wel goed ?’
Op je website beschrijf je met veel humor een dag uit je leven. Zou je ooit eens een boek willen schrijven met diezelfde humor erin? Of vind je dat thrillers en humor niet samengaan?
‘Oh jawel, dat zou zeker samengaan. Ik heb op zich wel wat humor hier en daar in mijn boeken. De meeste humor zit wat mij betreft in de dagelijkse dingen en dat zie je in mijn boeken wel terug, maar ik denk niet dat ik het zou kunnen volhouden in het hele verhaal. Dan wordt het toch meer een parodie.’
Wat schrijf je het liefst? Een standalone of een boek in een serie?
‘Nou, blijkbaar een serieboek, want die blijf ik maar schrijven hahaha ook als een standalone eigenlijk de bedoeling was! Er is altijd wel een discussie met uitgevers hierover, want lezers roepen vaak ‘oh, wanneer komt er weer een boek met die of die?’. Wat doe je dan? Luister je daarnaar of begin je met iets nieuws? Lezers die nog geen boek van je gelezen hebben, haken vaak af als er al 9 boeken in een serie zijn. Die willen vaak niet ineens midden in een serie beginnen.
Maar ik bedenk gewoon een misdaad die opgelost moet worden en dan zie ik wel welk personage erbij past. DD komt weer terug hoor en Flora. Ik ben nog lang niet klaar met Flora, ik weet nog niet precies hoe zij zich zal ontwikkelen, maar ze is er nog niet. Dat is mijn moederinstinct haha ik ben nog niet klaar met haar opvoeding, daar heb ik nog wat meer tijd voor nodig!’
Wat maakt in jouw ogen een thriller een goede thriller?
‘Ik vind het belangrijk dat je als lezer om de personages gaat geven. Als ik dat niet heb tijdens het lezen, dan hoeft het eigenlijk voor mij niet meer. Een van mijn favoriete auteurs is Gregg Hurwitz en dan met name zijn Orphan-X serie. Er zit een enorm intrigerend verhaal achter Evan Smoak, hij is niet alleen maar een ‘Jason Bourne’ en dat verhaal grijpt je echt. Als tweede vind ik dat een thriller een echte pageturner moet zijn. Dat je gewoon verder moet lezen, dat je toch nog even het volgende hoofdstuk leest, toch nog even een bladzijde extra omslaat.’
Na de vraag Als je een dag in je leven eens zou kunnen over doen, welke dag zou dat zijn? blijft het even stil. ‘Ehm…..jemig….ehm….dat is een hele lastige. Nu kan ik wel hele persoonlijke dingen gaan roepen, maar dat doe ik niet haha Ik heb ooit een award gewonnen en die kreeg ik uit handen van Mary Higgins Clark. Zij was echt een held voor mij destijds. Ik kan 120 thrillers schrijven, maar ik zou nooit zo’n ‘presence’ hebben als zij heeft. Koninklijk is ze. Een ontmoeting met een legende, echt waar, dat was echt een geweldig moment. Wat zou je nog eens willen herleven….dat is best een filosofische vraag eigenlijk, ik denk dat ik mijn dochter daar maar eens mee lastig ga vallen, zegt ze lachend. Oooh, nog een dag die ik wel eens zou willen over doen: toen het laatste deel in de serie van Sarah J. Maas uitkwam, toen heb ik de hele dag in bed gelezen. Met een fles wijn erbij. DAT was een he–le goede dag!’
Is er een vraag die niemand eigenlijk stelt waarvan je zoiets hebt ‘kom op, vraag me dat eens?’
‘Ik ben grotendeels maar een normaal mens hoor, ik denk niet de hele dag aan geweld en misdaad haha ik speel graag kaartspelletjes, Cribbage bijvoorbeeld. Oke, wat is je favoriete feestdag? Kijk, dat is een goeie! Ik vind de week na de kerst geweldig. Dan is de hele familie nog bij elkaar en dan spelen we de hele dag door spelletjes, o.a. Pinochle. En we praten de he-le dag door, door elkaar en de een nog harder dan de ander en we eten veel te veel. Mijn hele familie is behoorlijk verslaafd aan kaartspelletjes en na een paar dagen droom je gewoon over schoppen en ruiten! Maar we worden altijd allemaal ingemaakt door mijn 99-jarige oma. Dit is elk jaar de beste week van het hele jaar en ik kijk er elk jaar weer naar uit. We zijn enorm luidruchtig en we maken ruzie en voor een buitenstaander lijkt het waarschijnlijk alsof we niet eens met het spelletje bezig zijn, maar geloof me, dat doen we zeker! De saamhorigheid van al die generaties bij elkaar is geweldig.’
Wat is je favoriete vakantiebestemming? ‘Heb je even? Ik ben dol op reizen! En ik wil altijd iets nieuws zien en ontdekken. Als je veel leest, ontdek je nieuwe dingen en ik wil het dan ook in het echt zien. Twee of drie jaar geleden ben ik naar Machu Picchu geweest en heb daar gewandeld. Echt een fantastische ervaring die ik van mijn bucketlist heb kunnen strepen. Eens per jaar probeer ik een ‘great escape’ te plannen. Dit jaar was dat in de Azoren. Dat is echt mijn oplaadmoment. Lekker in de buitenlucht, veel wandelen, er helemaal tussenuit en dan kan ik er daarna weer tegenaan.
Azië trekt me steeds meer. Ik ben in Beijing geweest en in Thailand. In Amerika is men enorm gericht op Europa. Daar heb ik veel over gelezen en ik ben een aantal keer in Europa geweest, maar Azië is zo enorm anders. Lezen draagt wel bij aan het reisvirus, zowel bij mij als bij mijn dochter. De wereld opent zich voor je door middel van boeken, maakt je nieuwsgierig.’
Welk boek heb je gelezen waarvan je dacht, verdorie, had ik dat maar geschreven?
‘De laatste meisjes van Riley Sager, damn that was so good! Of Vermist van Chevy Stevens.’
Heb jij misschien nog vragen voor ons? Ik vind dit wel een heel erg leuk gesprek zo! Wat is jouw favoriete vakantiebestemming? ‘Oh ik ben verliefd op New York. De drukte, de herrie…geweldig… En mijn man en ik hebben een jaar in Australië rondgereisd. Dat was fantastisch.’ (Miriam) Ooooh, dat staat nog op mijn bucketlist! En jij? ‘Londen! Ik zou er niet willen wonen, want daar is het me te druk voor, maar ik ga er heel graag heen.’ (Amanda)
Noem eens een geweldig boek dat je pas gelezen hebt? Dertien van Steve Cavanagh en nu lees ik De stille patient (Miriam) Oh ja, daar heb ik veel over gehoord, dat is best wel een hype toch? Ik heb nu een boek bij me dat ik nog niet gelezen heb, maar wat een enorme hype is in Amerika, Where the crawdads sing (Het moerasmeisje) van Delia Owens. Het is niet echt een thriller maar ik ben er toch heel nieuwsgierig naar. ‘En jij, welk boek vond jij heel goed dat je nog niet zo lang geleden hebt gelezen?’ vraagt ze aan Amanda. De witte dood van Robert Galbraith, meer een misdaadroman dan een echte thriller, een heel goed boek!
Hoeveel boeken lezen jullie per maand? Hoe werkt dat precies bij een blog? We zijn met 12 personen, dus er gaan aardig wat boeken doorheen in een maand. Zelf lees ik zo’n 10 tot 12 boeken per maand (Miriam). Ik zit in een leesdipje momenteel, zegt Amanda. ‘Oh dat is waardeloos’, zegt Lisa, ‘dan lees je wel maar er blijft dan niks hangen. Alsof je hersenen al te veel informatie te verwerken hebben ofzo. Ik kijk dan gewoon crimeseries!’ Wat doe jij dan? Netflix! ‘Ik lees gewoon ‘smut’ hahaha (Miriam). ‘Ooooh, maar dat lees ik ook heel graag’, roept Lisa, ‘ik heb daar 
een mapje voor op mijn reader haha ik heb verschillende mapjes voor verschillende genres op mijn reader.’ ‘Welke series kijk je dan graag?’, vraagt Amanda. Ik kijk vanalles. Momenteel kijk ik de nieuwste CSI-afleveringen, die met Ted Danza. CSI is een van die series die op een gegeven moment heel saai werd, maar nu is het weer zeer oke. Je kunt weer puzzelen, het is niet meer alleen maar goor. Blue Bloods kijk ik ook graag en mijn dochter en ik hebben net alle afleveringen van Numbers gekeken, die is alweer wat ouder. Oh en we hebben op Netflix The Umbrella Academy gebingewatched. Bij Lucifer en ik afgehaakt na twee seizoenen, hij werd in seizoen twee minder duivels en dat was erg jammer. Maar hij was wel heel leuk om naar te kijken haha het oog wil ook wat!
Kijk je ook Scandinavische series? ‘Nee, dat gaat niet zo makkelijk bij ons helaas, maar ik heb ook weer niet zo heel veel tijd om te kijken…..als ik iets geleerd heb van dit gesprek is dat ik veeeel meer tijd nodig heb om te kunnen lezen en series kijken’, roept ze lachend.
