Vuurvliegen – Tjarko Evenboer

Titel: Vuurvliegen
Auteur: Tjarko Evenboer
Genre: Thriller
Uitgeverij: De Barbaar
Publicatiedatum: Juni 2019
Aantal bladzijdes: 365
Recensie: Yfke

Cover
Vuurvliegen heeft een fraaie, nachtblauwe cover met een patroon van oplichtende vuurvliegjes, vastgelegd in een bewegelijke waas. Sowieso een aantrekkelijke cover door de kleuren en eenvoud, maar ook omdat het weer heel wat anders is dan de standaard thrillercover.  

Auteur
Tjarko Evenboer (Zwolle, 1983) werd bekend als tekenaar en coauteur van de populaire cartoonreeks Evert Kwok. Naast cartoonist is hij ontwerper, schrijver en scenarist. 
Eerder verschenen al De wereldwijde vloed, mythe of oergeschiedenis van de mensheid? (2012, non-fictie) en De Stenen Getuigen (2016) van zijn hand. De Stenen Getuigen is een thriller waarin wetenschap, historie, religie en spiritualiteit met elkaar verweven zijn. In juni 2019 verscheen zijn tweede fictiewerk, de psychologische thriller Vuurvliegen.  

Achterflap 
Kunstenaar Marijn van Asperen is hoog sensitief en een grote dromer. Vanwege zijn bovenmatige fantasie wordt hij niet altijd serieus genomen door zijn vrienden en familie. Als Marijn na een avond in de kroeg met een innemende man meegaat om nog wat te drinken in diens witte villa, wordt hij de volgende ochtend onder een viaduct wakker met een gapend gat in zijn geheugen. Hij herinnert zich niet hoe de avond ervoor is geëindigd en heeft geen idee wat er met hem is gebeurd. 
Terwijl Marijn het incident probeert los te laten, beginnen in de maanden die volgen mysterieuze gebeurtenissen elkaar in rap tempo op te volgen. Het voelt voor Marijn alsof hij is terechtgekomen in een beangstigend levend schaakspel waarvan hij de regels niet kent. Langzaam maar zeker ontdekt hij dat iemand het op zijn leven heeft gemunt. Maar vormen zijn bizarre ervaringen wel de werkelijkheid, of beeldt hij zich alles in?   

Mijn mening  

Een fotograaf legt de werkelijkheid vast zoals die is – goed en vakkundig, en misschien zelfs heel artistiek en kunstzinnig.
Een schilder daarentegen kan werkelijkheden scheppen, niet per se zoals ze zijn, maar zoals hij ze ziet of voelt, zodat iedere verfstreek een reflectie wordt van wat binnenin hem leeft.  

In Vuurvliegen van Tjarko Evenboer staat kunst centraal, op een originele, interessante manier. Dat alleen al maakt het boek voor mij de moeite waard.

In het begin kon ik me toch wat moeilijk inleven in dit verhaal over kunstenaar/student Marijn. Marijn is zo’n personage dat overkomt alsof het vanzelfsprekend is dat je een boek over hem leest, zo’n type van ‘iedereen zit op mij te wachten’, en hij spreekt absoluut als een literair karakter. Dat kan afstandelijkheid creëren en wat geduld van de lezer vragen.  

Als je hier echter eenmaal voorbij bent, ga je de wat plechtige, afstandelijke toon van Marijn waarderen. En zijn zonderlinge persoonlijkheid maakt het inderdaad interessant om over hem te lezen. De keuzes die hij maakt die de bal aan het rollen brengen zijn op zich vreemd (met een vreemde man uit een bar meegaan om een gesprek voort te zetten, bijvoorbeeld – en het dan gek vinden dat je de volgende dag wakker wordt onder een viaduct), maar passen anderzijds ook weer bij Marijn.

Op een goed gedoseerde manier worden oorzaak en gevolg uiteengezet van de manier waarop het lot Marijn aan de mysterieuze Gustav heeft verbonden en dit zorgt ervoor dat je door wil blijven lezen. Nergens kun je echt raden wat er achter de vreemde gebeurtenissen uit Vuurvliegen schuilt tot de auteur ervoor kiest dit te onthullen. Krijg dat maar eens voor elkaar – het lukt niet veel auteurs en is dus zeker een compliment voor Tjarko Evenboer.

De andere personages zijn redelijk goed ontwikkeld en, hoewel ze soms wel heel toevallig op het juiste moment komen aanzetten of alles laten vallen voor Marijn, komen ze over als mensen van vlees en bloed. Vooral Jean-Jacques – Jeejee – en zijn vriendschap met Marijn vond ik een prettig ingrediënt van Vuurvliegen.

Zo veel aandacht als er echter is besteed aan de afwikkeling van het plot, zo weinig lijkt er voor de ontknoping over te zijn gebleven. Bij een van de personages die essentieel is voor de ontknoping had ik, door de late en wat wankele onthulling van zijn identiteit, het gevoel dat hij even snel was opgetrommeld. 

Het einde had een conclusie kunnen zijn die net zo verrassend en origineel is als de rest van Vuurvliegen, maar het ontbreekt zodanig aan spanningsopbouw dat de slotzin uiteindelijk weinig indruk maakt. Dat vond ik oprecht heel jammer, omdat het tot op dat punt een sterk, goed uitgedacht boek was. Niet per se razend spannend, maar wel een daadwerkelijk psychologische thriller.   

Met name door de ontknoping en afronding krijgt Vuurvliegen uiteindelijk een krappe 4 sterren.  

~Yfke Brandhout