Op 23 februari verzamelde het voltallige team van Thrillers & More zich in de stad Leiden voor een teamuitje. De avond ervoor was een aantal van ons naar de Hebban Nacht van het spannende boek bij boekhandel Scheltema aan het Rokin in Amsterdam geweest, wat op zich al een feest was en waardoor de sfeer er al goed in zat.
Na de boekpresentatie in oktober 2018 van Persona van Soraya Vink, HarperCollins Holland, liepen Miriam en ik met Jeroen Windmeijer naar Centraal Station Amsterdam. Deze korte wandeling beviel zo goed, dat we ter plekke de afspraak maakten de wandeling in het voorjaar voort te zetten in Leiden. Jeroen organiseert daar tweemaandelijks, samen met stadsgids Willem Hogendoorn, een twee uur durende stadswandeling gebaseerd op zijn boeken De bekentenissen van Petrus, Het Pauluslabyrint en Het Pilgrim Fathers Complot.
Op een zonovergoten zaterdag sluit de rest van het team zich aan op de Beestenmarkt waar Jeroen en Willem al klaar staan.
Onze wandeling is gebaseerd op het boek Het Pilgrim Fathers Complot, het sluitstuk van de Leidse-trilogie. In 2020 vinden herdenkingen plaats in de stad Leiden en in de Verenigde Staten van Amerika vanwege het feit dat 400 jaar geleden de Pilgrims de oversteek maakten van het Europese vaste land naar de Nieuwe Wereld. Omdat de gevolgen van deze oversteek voor de Indiaanse bevolking desastreuse gevolgen heeft gehad en nog steeds voer is voor controverse, spreekt men liever van een herdenking dan van een viering.
Gewapend met de feiten neemt Willem Hogendoorn het voortouw, terwijl Jeroen Windmeijer de gaten in de tijd aanvult met zijn fictie. Onze tocht vangt aan bij Hotel Mayflower. Niet omdat de Pilgrims van deze plek vertrokken, maar vanwege de verwijzing naar de naam van het schip waarmee de reis naar Amerika werd gemaakt vanuit Plymouth, Engeland. Vanuit Delfshaven hadden eerder zo’n 60 mannen, de vrouwen bleven in Leiden achter, de oversteek naar Plymouth gemaakt met het schip Speedwell. Nadat de eerste Pilgrims zich hadden gevestigd in Amerika volgden nog meer Pilgrims, waaronder vrouwen en kinderen. Daarom spreekt men niet alleen van Pilgrim Fathers.
Met Het Pilgrim Fathers Complot in de hand leest Jeroen Windmeijer een stuk voor uit het boek. Het verhaal spreekt van een in het Leids archief gevonden document waarin het leven van de Pilgrims wordt beschreven. De overtuigende manier van schrijven heeft er echter voor gezorgd dat velen daadwerkelijk op zoek zijn naar dit (niet bestaande) document. Zoals er ook velen zijn die de niet-bestaande tunnels van Leiden willen bezoeken, die hij in Het Pauluslabyrint beschreef.
Even verderop stoppen we tegenover De Lakenhal. Leiden heeft een rijk textielverleden, dat eeuwen teruggaat en ook diverse kunstenaars heeft beïnvloed. Geboren Leidenaar Rembrandt van Rijn schilderde een werk genaamd De Staalmeesters. Ondanks dat hij dit schilderde toen hij al verhuisd was naar Amsterdam, gaat het hier waarschijnlijk om Leidse keurmeesters. In De Lakenhal werd een monster (staal) genomen van de lakens en na keuring van een keurmerk voorzien, waarna uit dezelfde productielijn diverse pakken gemaakt konden worden.
We trekken verder en houden halt bij het Groot Sionshof, een van de 35 hofjes dat Leiden nog rijk is – er bestaat ook een wandeling die langs een aantal van deze hofjes gaat. Het Groot Sionshof geeft onderdak aan een van de hoofdrolspelers in Het Pilgrim Fathers Complot – waar het vroeger onderdak gaf aan 14 echtparen (bij overlijden van de man moest de vrouw echter vertrekken, andersom mocht de man blijven bij overlijden van de vrouw). Van buitenaf zijn deze hofjes alleen herkenbaar aan een poort en een naam boven de poortdeur. Wanneer je een hofje als deze echter binnenwandelt, vergeet je op slag dat je je in een stad bevindt. Een oase van stilte; 14 woningen die een gemeenschappelijk pleintje omsluiten en een eigen gemeenschap vormen.
We komen aan bij de overblijfselen van de Vrouwekerk, voorheen Onze Lieve Vrouwekerk. Deze plek heeft nog steeds, internationale, waarde. Directe voorouders van latere Amerikaanse presidenten vonden hier hun doop. Toen er sprake was dat ook de overblijfselen van deze kerk zouden worden verwijderd door de gemeente Leiden, greep zelfs Buitenlandse Zaken van Amerika succesvol in.
Aan de overkant van De Waag houden we wederom halt en leest Jeroen een stuk voor, wat ook het winkelende publiek niet ontgaat. Onze groep bestaat opeens uit een aantal extra toeschouwers. De Waag is de plek waar de Pilgrims voet aan Leidse wal hebben gezet, nadat zij eerder vanuit Engeland hun heil in Amsterdam zochten. De Pilgrims konden echter niet aarden in Amsterdam en schreven de burgemeester van Leiden een verzoek om zich in Leiden te vestigen. Leiden ontving de vluchtelingen met open armen. De Waag is echter ook de plek waar je eeuwen geleden als vrouw werd gemeten en gewogen als je van hekserij werd beschuldigd – een humanere manier vergeleken met de eerdere ‘kijken-of-ze-blijft-drijven methode’.
Via het gemeentehuis van architect Lieven de Key lopen we naar de drukkerij van William Brewster. Hier werden boeken en pamfletten gedrukt tegen de Engelse koning, die naar Engeland werden gesmokkeld. Uiteraard was dit tegen het zere been van de Engelsen die dan ook druk uitoefende op Holland om de drukkerij binnen te vallen. William Brewster was echter al vertrokken, na een tip de dag voor de inval. Ook hier lijkt onze groep plotseling groter te zijn geworden. Er worden foto’s van de spreker genomen, er worden schouderkloppen uitgedeeld en glimlachten uitgewisseld.
De weg gaat verder langs de Pieterskerk – die ook een rol speelt in eerdere boeken van Jeroen Windmeijer, en komen we aan bij Jean Pesijnhofje. Hier kochten de Pilgrims in 1611 een aantal woningen. Hier hielden zij ook hun eerste diensten bij gebrek aan een eigen kerk. Aan de gevel van de Pieterskerk hangen plaquettes waarop de namen van de Pilgrims staan vermeld.
We passeren de Universiteit van Leiden aan het Rapenburg en het woonhuis van duiventeler Willem Cornelisz (bijgenaamd Speelman vanwege zijn beroep als luitspeler). Speelman wist met zijn duiven vanuit Leiden Delft te bereiken tijdens de belegering van de Spanjaarden. De duiven brachten vervolgens een boodschap van prins Willem van Oranje over naar Leiden ten teken dat hij nog in leven was en Leiden stand moest houden. Als dank schonk Willem van Oranje na de bevrijding de stad Leiden een universiteit en veranderde Speelman zijn naam naar Van Duijvenbode.
Via de plek waar de Pilgrims daadwerkelijk Leiden verlieten, komen we aan bij het Van der Werfpark. Hier prijkt het standbeeld van burgemeester Van der Werf, die, volgens de overlevering, zijn lichaam schonk aan de Leidenaar toen er niets meer te eten was. Tevens staat dit beeld naast de plek waar in 1807 19.000 kilo buskruit ontplofte toen een matroos besloot een eitje te bakken op het kruitvat. De ontploffing was tot in Den Haag te horen.
De wandeling eindigt waar Het Pilgrim Fathers Complot begint: bij de Vrijmetselarij Leiden, Loge La Vertu. Deze wereldwijde broederschap speelt een prominente rol in het verhaal, waarbij Windmeijer met veel respect en met veel fantasie diverse verbanden weet te leggen.
Willem Hogendoorn heeft ons weten te vermaken met feiten over de geschiedenis van de stad Leiden, de korte tijd dat de Pilgrims in deze stad hebben gewoond en de onuitwisbare indruk die zij hebben gemaakt bij het ontstaan van de moderne westerse normen en waarden. Normen en waarden die hun grondslag vinden in Leiden, die belichaamd worden door presidenten Bush en Obama, wiens geboortegrond terug te herleiden valt naar de stad Leiden. Jeroen Windmeijer heeft ons daarentegen weten te vermaken met zijn verbuigingen van de feiten. Vol enthousiasme en met een aanstekelijke glimlach vertelde hij wanneer de feiten plotseling een alternatieve wending kregen.
Na afloop wandelen we naar boekhandel Kooyker alwaar we het team verrassen met een exemplaar van De bekentenissen van Petrus, het eerste deel in de Leidse trilogie – de boeken kunnen overigens in volstrekt willekeurige volgorde gelezen worden – als herinnering aan deze toffe middag. Onder het genot van een drankje bij restaurant Waag signeert Jeroen alle boeken en nemen we afscheid van onze enthousiaste reisleider.
Een superleuke wandeling door een stad die ik dacht goed te kennen, maar die ik in een nieuw daglicht heb gezien. Zeker als lezer van de boeken geeft deze wandeling een extra dimensie die ik iedereen kan aanraden.
We sluiten ons teamuitje af in pannenkoeken restaurant Oudt Leyden, tegenover Hotel Mayflower. Een geweldige middag met mooie mensen. Ik heb ervan genoten.
Alexander
(Hou ook de site in de gaten, binnenkort hebben we een toffe winactie rondom de boeken van Jeroen Windmeijer)
Loop mee met de Pilgrim wandeling! Twee keer per maand – op woensdag en op zondag – kun je met Jeroen door Leiden wandelen. De route loopt langs de plekken die te maken hebben met de Pilgrims in Leiden en met het boek Het Pilgrim Fathers Complot. Jeroen vertelt over de Pilgrims, over zijn schrijverschap en leest voor uit zijn boek (kosten 10 euro p.p. De wandeling is ook apart te boeken voor groepen! (150 euro).
De wandeling is ook apart te boeken voor groepen!
Geef je op via https://jeroenwindmeijer.nl/contact/ of info@jeroenwindmeijer.nl
Lees meer op: https://jeroenwindmeijer.nl/wandel-mee/
Dagen waarop de wandeling gehouden wordt:
Woensdag 13 maart, 10 april, 8 mei, 12 juni, 10 juli, 10 september, 9 oktober
Zondag 31 maart, 28 april, 26 mei, 30 juni, 28 juli, 29 september, 27 oktober
De wandeling is altijd tussen 14.00 en 16.00 uur
