In februari verscheen Chateau de Provence van Marelle Boersma. 
Wij waren benieuwd naar de achtergrond van de Ik Vertrek-serie, dus stelde Yfke Brandhout een aantal vragen op:
Onlangs kwam je boek Chateau de Provence uit – nog gefeliciteerd! Het schrijven en publiceren van een boek is hard werken. Word het elke keer makkelijker voor je om een nieuw boek te schrijven, of blijft dit een uitdaging?
Het schrijven van een boek blijft een uitdaging. Ik ken inmiddels wel de valkuilen, dus dat scheelt. Maar hoe een verhaal zich ontwikkelt en wat de personages doen blijft altijd een verrassing. Daarbij leg ik voor mezelf graag de lat hoog, en vooral op een andere plek. Mezelf uitdagen is het ultieme schrijven.
Chateau de Provence is onderdeel van de Ik Vertrek-reeks. Kun je iets meer vertellen over hoe deze reeks ontstaan is?
Deze reeks heeft zich inderdaad ineens aangediend. Nadat ik zelf al enige tijd in Portugal was, merkte ik wat dit vertrek met me doet. Terwijl iedereen jaloers was, dacht ik weleens: je zou eens moeten weten… Bij ons overheerst het geluk, de trots op onze prachtige plek en de dankbaarheid dat we dit mogen doen. Maar vertrekken naar het buitenland vraagt ook om afscheid nemen en alle zekerheden die je opgebouwd hebt achterlaten terwijl je er alleen maar onzekerheid voor in de plaats krijgt. Heimwee, problemen met de taal, cultuurverschillen, hard werken, allemaal zaken die op ons pad kwamen.
Verhalen moeten je als schrijver raken. Dit leven raakt aan een oerangst (zekerheden loslaten en alleen komen te staan), wat natuurlijk hét thema is in verhalen. Juist omdat ik het aan den lijve heb ondervonden kan ik erover schrijven.
Maar deze serie is vooral leuk! Ik mag me verdiepen in andere culturen, andere landen. Het wordt geen zoetsappige serie van mensen die een Bed & Breakfast willen beginnen in een zonnig land ?
Je vertrok in 2015 zelf naar het buitenland – gebruik je aspecten uit je leven in Portugal voor je boeken?
Natuurlijk! Er zijn zo veel verschillende redenen te bedenken waarom iemand uit Nederland wil vertrekken… Daar zitten oneindig veel thrillers in. Dit thema is op heel veel verschillende manieren in te vullen. Watch me! Ik zoek altijd een nieuwe uitdaging, zo zit ik nu eenmaal in elkaar. Anders zou het te voorspelbaar worden ?
Is er een bijzondere reden waarom je koos voor de Provence als locatie voor je boek?
Ik hou van dat gebied. De lavendelvelden, olijfbomen, het lieflijke landschap, en dan in mijn hoofd al dat verhaal waarin de tegenstelling zit met een rauwe kennismaking… Die stond direct op één.
Weet je de bestemming van het volgende Ik Vertrek-boek al?
De volgende Ik-vertrek-thriller gaat naar Sicilië. Een compleet ander verhaal, en ook een minder lieflijke omgeving. Er staat al een stevig begin ‘op papier’.
Betekent de Ik Vertrek-reeks dat je helemaal klaar bent met boeken schrijven over maatschappelijke misstanden?
Geen idee. Ik ben nu eenmaal zo onvoorspelbaar als het weer. Waargebeurde verhalen van slachtoffers, waar ik zelf een fictieve stempel op drukte, gaf erg veel voldoening. Het is voor mij een manier om verborgen leed zichtbaar te maken. Maar ik merkte ook dat sommige verhalen te lang in mijn hoofd bleven zitten. Er is echt veel heftige ellende in de wereld! De enige manier voor mij om erover te schrijven is om het binnen te laten komen, en me in te leven in hun situatie. Dat raakte me soms behoorlijk diep. Dus was het tijd om het roer om te gooien. Letterlijk. Geen idee voor hoe lang. Bovendien komen in mijn ik-vertrek-boeken ook maatschappelijke thema’s voor, het zijn nu eenmaal verhalen over het echte leven.
Oorspronkelijk kom je uit Arnhem, je hebt gewoond in Wageningen. Mis je die plaatsen weleens? En in hoeverre hebben ze jou gevormd?
Ik mis de locatie niet zozeer, wel de mogelijkheden en vooral de mensen. Mijn kinderen wonen in Wageningen, mijn moeder daar vlakbij en ook mijn vader kan ik vanuit Wageningen makkelijk bereiken. In Wageningen heb ik een groot deel van mijn leven gewoond, het is een universiteitsstad die het gemoedelijke karakter heeft weten te behouden en ook veel buitenlanders aantrekt. Even op de fiets naar de stad, de bioscoop of uit eten met mijn vriendinnen, dat mis ik zeker.
Je schrijft, maar doet ook veel aan schrijven gerelateerde dingen, zoals schrijftrainingen en -vakanties. Hoe kwam je tot de beslissing trainingen/cursussen te gaan geven? Leer je hier zelf ook dingen van? En kom je nog voldoende aan het schrijven zelf toe?
Ik geef al bijna tien jaar schrijftrainingen naast mijn eigen schrijfwerk. Tot 2015 werkte ik daarnaast aan de universiteit waar ik onderzoek deed, maar ook onderwijs gaf en studenten en promovendi begeleidde. Het lesgeven en coachen zit dus al heel lang in me. Deze stap was eigenlijk een logisch vervolg van mijn werk als schrijver. Waarbij ik vooral de praktische ervaring kan delen.
Of ik er zelf ook dingen van leer? Iedereen leert van wat er in je leven gebeurt, dus dat doe ik zeker ook van lesgeven. Niet zozeer van de schrijftechniek, maar wel van hoe mensen verhalen benaderen.
Mijn schrijftrainingen zijn inmiddels zo populair dat ik nu al (mei) voor een groot deel van het jaar vol zit. Dat is direct ook een grote valkuil: ik heb moeten leren om NEE te zeggen, zodat ik mijn eigen schrijftijd heel bewust kan bewaken. In mijn agenda staan dan ook grote rode kruizen in bepaalde periodes.
Wat is leuker, schrijven of lesgeven?
De afwisseling is het leukste. Als ik alleen maar zou schrijven, voed ik alleen mezelf. Dan mis ik de voldoening om anderen te mogen helpen. Dat helpen zit heel diep in me (vandaar het zichtbaar maken van verborgen leed). Als docent is het mijn missie om niet alleen de techniek over te brengen, maar vooral te helpen bij het toepassen van die techniek op de verhalen van de cursisten. Ik heb gemerkt dat dít het meeste helpt. Ik ben dankbaar dat ik deze beide zaken mag combineren.
Over je eigen schrijfproces: heb je een bepaald (dagelijks) schijfritueel? Een bepaald schrijfritme?
In een periode waarin ik zelf schrijf heb ik inderdaad een ritme: ik zit om 9 uur achter mijn computer en schrijf. Na 2 of 3 uur stop ik, ga bewegen, wandelen of gewoon mijmeren ergens op het land. Vaak schrijf ik dan in het tweede deel van de middag nog weer verder. Het verhaal groeit dan lekker in mijn hoofd.
Maar er blijven ook in mijn eigen schrijfperiode veel mailtjes te beantwoorden en zakelijke beslommeringen die iedereen wel zal herkennen als ‘werk’.
Hoe ziet jouw werkplek eruit?
Ik heb geen vaste werkplek. In het voorjaar (begint in Portugal al in januari of februari) zit ik vaak in een van de schrijfhuisjes. Casa Calma is daarbij mijn favoriet, met prachtig uitzicht over de sinaasappelbomen. In de zomer zoek ik een koelere plek, dat is meestal de woonkamer. Ik heb voor mezelf methodes die me helpen om in mijn verhaal te komen, dus ik kan overal schrijven. Als het er maar niet te veel lawaai is.
Ben je een planner of zie je wel waar je terecht komt met je verhaal?
Ik ben een planner met vrijheid. Ik heb een eigen methode ontwikkeld die helpt om een plotstructuur te bouwen, maar die voldoende vrijheid geeft om intuïtief te schrijven. Die methode helpt me bij elk boek.
Natuurlijk leer ik deze methode ook aan mijn cursisten ?
Wat doe je als je creativiteit even stokt, dus als je last hebt van writer’s block?
Ik heb eigenlijk geen last van een writer’s block, ook al kan mijn verhaal wel eens vastlopen. Ik weet inmiddels wel hoe ik mezelf weer uit een eventuele blokkade kan krijgen. Dat scheelt.
Lees je zelf graag? Heb je favoriete auteurs?
Ik lees zeker graag, maar te weinig naar mijn zin. Vaak zijn het ook boeken die ik nodig heb voor mijn research, maar ik probeer ook van elke Nederlandse collega in ieder geval een boek te lezen. Verder kijk ik vooral naar thema’s, minder naar de auteurs. Ik hou niet van harde geweldthrillers, ook minder van detectives. De boeken die mij grijpen zijn vooral de verhalen waarin iets gebeurt wat iedereen kan overkomen. Uit het leven gegrepen.
Wat was voor jou een hoogtepunt van het afgelopen jaar?
Afgelopen jaar, dus 2017? Maar één hoogtepunt? Phoe… Ik ben een onwijs gelukkig mens, dus kiezen is lastig. Natuurlijk was er de uitgave van Blind date in januari met een prachtige boekpresentatie, maar zeker ook het boek dat ik samen met mijn vader schreef ‘Kruimels zijn ook brood’ dat in juni is uitgekomen, waardoor de band met mijn vader alleen maar dieper geworden is. En de beslissing om Ik vertrek-thrillers te gaan schrijven in juni, het moment dat de verbouwing klaar was van onze nieuwe woonkamer na twee jaar wachten op de bouwvergunning, en het afstuderen van mijn jongste zoon (wat kun je als moeder toch trots zijn) mijn oudste die het zo goed doet op zijn stage, het zijn allemaal hoogtepunten.
Jan en ik hebben de gewoonte om aan het eind van de dag te delen wat het hoogtepunt van de dag is, zodat we blijven ervaren hoe goed we het hebben. Veel van die hoogtepunten zitten in kleine dingen, zoals een bijzonder vogeltje, het planten van een papajaboom, de rozen die in volle glorie tegen een blauwe lucht afsteken, of een compliment van een van de schrijvers die hier tijdens een schrijfvakantie of schrijfretraite zijn. Als we ons richten op de mooie dingen, is het altijd zonniger.
Deze vraag is optioneel: hoeveel lijken liggen er bij jullie in de quinta? ?
Ik zal eens in de vriezer kijken… (we ontdekten trouwens tijdens de verbouwing in een muur die we moesten slopen een mouw van een overall. Het bleek een lege mouw, maar ik moest wel meteen aan Chateau de Provence denken ?)
Tot slot nog een paar keuzevragen; je mag steeds een van de twee opties kiezen. Toelichten hoeft niet, maar mag wel (we willen natuurlijk alles weten).
- Koffie of thee? -> ‘s morgens koffie, ’s middags thee
- Fado of Nederpop? -> Fado
- Hond of kat? -> De combinatie van twee honden en een kat is goud waard.
- Papieren boek of e-book? -> Noodgedwongen e-books, maar papieren boeken hebben nog steeds mijn voorkeur. Het is alleen altijd zo sjouwen met een koffer vol boeken.
- Blog of vlog? -> Blog, ik ben toch een echte schrijver.
- Boekenlegger of ezelsoor? -> Boekenlegger!! Zeker als die overheerlijk naar lavendel geurt ?
