Titel: Waterjager
Auteur: Chris Polanen
Genre: Roman
Uitgeverij: Lebowski Publishers
Publicatiedatum: mei 2017
Aantal bladzijdes: 288
Recensie: Yfke
Cover
De overheersend paarstonen op de kaft viel me meteen op in een kleine boekhandel in Amsterdam en is me sindsdien bijgebleven. De lila waterplanten die de in dikke witte letters gedrukte titel lijken te omarmen passen erg goed bij het boek en trekken de aandacht (ik hou van paars, dus dat kan aan mij liggen). Een treffende, mooie kaft.
Auteur
Chris Polanen (1963) is dierenarts in Amsterdam-Zuidoost. De in Suriname geboren en getogen auteur kwam op twintigjarige leeftijd naar Nederland en begon te schrijven om met zijn heimwee naar Suriname om te gaan. Hij schreef columns en korte verhalen die zowel in Suriname als in Nederland verschenen. Met zijn korte verhaal ‘Carnaval’ won hij in 2011 de belangrijkste literaire prijs in Suriname, de verhalenwedstrijd van De Ware Tijd Literair.
Achterflap
Paramaribo, ergens in de nabije toekomst. Na een dijkdoorbraak is de stad onder water komen te staan. De bewoners zijn weggetrokken: alleen de goudzoekers, vissers en prostituees zijn gebleven. De stad wordt geregeerd door eigen wetten, met in het middelpunt Jean Christoph, die met harde hand de orde probeert te bewaren.
Dan verschijnt zijn broer Joshua in de stad. Twintig jaar eerder vertrok hij met zijn moeder naar Nederland, op de vlucht voor het water. Hij heeft er nooit kunnen aarden en probeert nu een thuis te vinden in het land van zijn jeugd. Joshua wordt ondergedompeld in een chaotische samenleving waarin het recht van de sterkste geldt. Hij maakt kennis met flamboyante figuren als de mysterieuze Aparecida, de melancholische zanger Eddy en de gewelddadige tweelingbroers Roy en Ray. Ambrose, een overleden jongen die in hun dromen verschijnt, doet verontrustende voorspellingen. Als de situatie in de stad steeds grimmiger wordt, verandert Joshua’s zoektocht naar een thuis in een spirituele ontdekkingsreis naar de zin van het leven.
In Waterjager schept Polanen een exotische, droomachtige wereld en neemt hij de lezer mee in een wervelend verhaal over broederliefde, ontheemding en verlangen.
Mijn mening
De apocalyptische versie van Paramaribo die Polanen presenteert – een Paramaribo dat onder water staat en door iedereen is verlaten – doet denken aan de nieuwsbeelden die je weleens ziet van overstromingen aan de andere kant van de wereld. Realistisch genoeg om heel beklemmend aan te voelen. Het is de wereld die ontstaat als het water niet meer wegtrekt. Een keiharde wereld vol geweld.
Terwijl Jean Christoph (JC) de orde handhaaft in zijn ondergelopen wereld en het gevoel dat hij buiten het leven staat bevecht door het kleine beetje orde te bewaren, door bezig te blijven, voelt zijn broertje Joshua zich niet thuis en niet geaccepteerd in Nederland. Hij gaat op zoek naar zijn thuis op de plek waar hij oorspronkelijk vandaan komt.
De keuze voor twee broers als hoofdpersonen die op verschillende plekken opgroeien – in Nederland en in Paramaribo – is geweldig gevonden. Je ziet dat een thuis meer is dan een plek, en dat iedereen ernaar verlangt.
De vluchtelingen leden onder de last van de migrant die alles heeft achtergelaten: nooit gesproken woorden, nooit vastgehouden handen, nooit gebouwde huizen, nooit bezochte graven. Als ze tegenover Joshua plaatsnamen, zag hij hoe spijt en angst hun schouders verkrampten.
Met de niet per se ver uitgediepte personages heb ik ergens wel, ergens geen moeite. In de eerste hoofdstukken lees je de voorgeschiedenis van JC en Joshua, voordat het verhaal echt begint. Daarna volgt vooral een aaneenschakeling van gebeurtenissen en blijft een uitgebreid achtergrondverhaal voor andere personages achterwege. Soms had ik daardoor het gevoel niet helemaal te kunnen hechten aan die personages, aan de andere kant besefte ik dat ik me, juist door dat gebrek aan hechting, beter kon inleven in de gevoelens van ontheemding en uitzichtloosheid die de personages ervaren.
“Vis. Dolfijnen. De natuur van Suriname sterft uit en jullie doen er niets aan,” zegt Joshua.
Ralph haalt zijn schouders op. “Omdat wij ook uitsterven! Maakt het dan nog wat uit of er dolfijnen uit het water springen?”
Polanen schrijft mooie, vaak melancholische zinnen, afgewisseld met ‘recht toe, recht aan’. Het Sranantongo dat in Waterjager voorkomt is ook genieten. Van de ontdekking dat ‘poezenogen’ in het Sranantongo ‘puspus’ai’ is, word ik nog steeds heel erg blij. Ook weet ik eindelijk hoe een ‘tyuri’ heet en wat ‘iemands mars breken’ betekent.
Aanvankelijk wist ik niet wat ik moest verwachten, maar Waterjager heeft me heel aangenaam verrast. Waterjager is geen luchtig of makkelijk boek, maar wel een heel sterk verhaal over (broeder)liefde in een wereld waar je liefde niet meer zou verwachten.
Spanning: 3,5
Plot: 3,5
Leesplezier: 4
Schrijfstijl: 4
Originaliteit: 4
Psychologie: 4
Waterjager van Chris Polanen krijgt van mij 4 sterren.
~Yfke
